Geschiedenis

Scouting en Admiraal Kruys

Baden PowellTot de grootste jeugdorganisaties, die in de vorige eeuw ontstaan zijn, behoort ongetwijfeld de scoutingbeweging of zoals men vroeger zei: de padvinderij. Sinds 1910 zijn er in ons land vele honderdduizenden jongens en meisjes, mannen en vrouwen voor korte of lange tijd actief geweest in Scouting. In die 90 jaar is de presentatie en het aanbod veranderd, maar de principes van het spel van verkennen zijn nog altijd actueel. De landelijke vereniging Scouting Nederland telt nu rond de 125.000 leden, die wekelijks actief zijn in hun nest, horde, troep of stam. Wereldwijd zijn dat er ongeveer 25 miljoen in 216 landen. In Overijssel telt de jeugdorganisatie momenteel zo’n 10.000 leden, waarvan een vijfde deel leidinggevend is. De Vriezenveense Scoutinggroep Admiraal Kruys Groep telt momenteel rond de honderdtwintig leden. De jeugdbeweging is nu in ons land gebundeld in een organisatie: Scouting Nederland met haar hoofdkantoor in Leusden.

Naar Nederland

Al snel na de start van de beweging in Engeland waaiden de ideeën van Baden-Powell over naar het vaste land van Europa. Aanleiding was steeds het boek van de grondlegger. Op verschillende plaatsen in ons land ontstonden in 1910 jeugdafdelingen, die het spel van verkennen als basisconcept hanteerden. Logo Nederlandse PadvindersIn Den Haag was het de Nederlandse Bond voor Lichamelijke Opvoeding, die de eerste stoot gaf en in Amsterdam kwam een patrouille Britse Boy Scouts op bezoek, die tot oprichting van een patrouille leidde. Het jaar daarop werd de NPO opgericht en groeide het aantal groepen tot meer dan veertig. Er ontstonden een tweetal organisaties NPB en NPO, die door tussen- komst van Prins Hendrik in december 1915 leidde tot de oprichting van de Nederlandse Padvinders (NPV). Begin 1916 waren er ook al meerdere meisjesgroepen, die zich verenigden in het Nederlandsche Meisjes Gilde. Binnen de vereniging was ruimte voor alle groeperingen. Al vroeg ontstonden er protestants-christelijke groepen en vanaf 1930/1938 ook veel rooms katholieke groepen, die zich verenigden in de Katholieke Verkenners (KV). De verschillende zuilgroeperingen werkten samen in de Nationale Padvindersrad, die jarenlang onder het voorzitterschap van Prins Bernhard opereerde. Op 1 april 1941 werd de padvinderij verboden door de Bezetter. De padvindersbeweging ging ondergronds, niet de jongste leden, maar vooral de ouderen, die een bijdrage leverden aan het verzet en zo de padvinderswet daadwerkelijk in praktijk brachten.

Scouting Nederland

Na de oorlog bleek de vooroorlogse organisatie nog springlevend. De vier grote padvindersorganisaties NPV (1915), NPG (1916), KV (1938), NG (1945). Op 1 januari 1973 werd de gefuseerde organisatie van de vier opgericht: Scouting Nederland. Dat gaf een nieuwe impuls en de jeugdbeweging groeide met inmiddels een respectabel aantal van 125.000 leden. De grondgedachten waren nog altijd gebaseerd op de basale ideeën van Lord Baden-Powell uit 1908: buiten leven, wet en belofte, patrouillesysteem en leren door doen. Met de introductie van nieuwe speltakken en vernieuwd spelaanbod wist Scouting Nederland zich te handhaven in het spectrum van het jeugd- en jongerenwerk. De landelijke organisatie van Scouting is gevestigd in Leusden. Naast de landelijke organisatie is de beweging georganiseerd in een groot aantal die de lokaal opererende groepen bundelen. De groep is voor de meeste buitenstaanders de zichtbare speleenheid op lokaal niveau.

Jamborees

WJ 1937 in NederlandEen van de kenmerken van Scouting is het internationale karakter van de beweging. Het absolute hoogtepunt van de internationale scoutingbeweging is de vierjaarlijkse jamboree, waar scouts uit de hele wereld elkaar ontmoetten. De eerste jamboree werd in 1920 in Londen gehouden en er namen in totaal 410 Nederlanders aan deel. Totaal waren er 6000 padvinders uit 32 landen die dit eerste 10-daagse wereldkamp bezochten. Nederland mocht tot nu toe in haar 90 jarige historie dit evenement twee keer organiseren. Al tijden van tevoren zong men: In Negen-tie-drie-zeven, dan wil je wat beleven, dan komt de jamboree naar Nederland. In 1937 was dat in Vogelzang (Noord-Holland) en in 1995 in Dronten. Maar in de tijd van de moderne media is daar ook de Jamboree on the Air. Een weekeinde, waarin scouts over de gehele wereld via de radiozendamateurs met elkaar communiceren. En sinds een paar jaar kennen we ook de JOTI, de Jamboree on the Internet, waarbij scoutinggroepen over de hele wereld op een van tevoren afgesproken tijd met elkaar communiceren via het world wide web. Het afgelopen jaar deed de Admiraal Kruys Groep daaraan mee.

Installatie

Oude fotoIn Vriezenveen ontstond Scouting pas in een recenter verleden. Het was op zaterdag 30 mei 1964, toen de leiding en een twaalftal scouts (verkenners en welpen) werden geïnstalleerd als padvinder. Deze installatie vond plaats op het terrein van de speeltuinvereniging in het Westerdok. Naast de vertegenwoordiger van de Nederlandse padvinders waren daarbij aanwezig: burgemeester H.W.K. Ridder Huyssen van Kattendyke met zijn echtgenote, burgemeester J.L.M. Ravesloot van Almelo als voorzitter van de landelijke vereniging, vice-admiraal H. Bos en zijn echtgenote J.E. Bos-Kruys en vice-admiraal W.J. Kruys, Directeur-Generaal van de rijksluchtvaartdienst. Het was de laatstgenoemde, die na de installatie van de verkenners, welpen en leiding de vlag van de Admiraal Kruys Groep hees als teken van de start van de officiële start van de groep. Zijn zuster mevr. Bos-Kruys onthulde daarop een ruwe eiken plank met de naam van de groep. Beiden waren nazaten van de vroegere Vriezenveense Kruysfamilie, die in Nederlandse zeevaart en regeringskringen functies hadden.

De Tubanten

In februari van dat jaar was men van start gegaan. Als troephuis fungeerde ‘s zomers het speeltuingebouw (nu buurthuis) in het Westerdok. In de wintermaanden vond men onderdak in de gebouwen van het openluchtzwembad. De verkenners in de kleed- en wasruimten en de welpen in het theehuis. Enkele Vriezenveners hadden daartoe het voortouw genomen, omdat de jongeren tot dan toe waren aangewezen op Almelo. Daar waren zij veelal lid van de scoutinggroep de Tubanten op de Horst, die onlangs haar vijfenzeventigjarig jubileum vierde. Bij deze groep in Almelo leerde de eerste hopman F.A. Eijkelenboom ook de eerste beginselen van het spel van verkennen. Henk Roskam, vaandrig/assistent verkeersleider bij de Almelose Tubanten, was dan ook degene, die de Vriezenveense leiding behulpzaam was om een zelfstandige groep te worden. De eerste Vriezenveense groepsleider werd Frans A. Eijkelenboom, die vele jarenlang aan de plaatselijke Admiraal Kruys Groep, zijn beste krachten heeft gegeven. Daarnaast gaf hij als verkennersleider leiding de speltak verkenners, jongens in de leeftijd van 12 tot 17 jaar. Hij werd in de beginfase daarin geassisteerd door Gerhard Engberts en Jan Winkel. Tegelijkertijd ontstond er ook al een speltak voor 8 tot 12 jarigen, de welpen. Deze horde kende vrouwelijke leiding en wel de dames Hannie Nijen-Twilhaar, Annie Fokke en Alie Alberts. Het eerste zomerkamp van de groep, in de zomer van 1964 werd gehouden op de Bruinehaar, op het landgoed van de graaf Van Rechteren-Limpurg en veel oud-padvinders van de Vriezenveense groep uit die beginjaren denken nog met nostalgische gevoelens terug aan die plek aan de grens.

Hopman Frans Eijkelenboom

Als er in de bijna veertig jarige geschiedenis van de Admiraal Kruys Groep iemand is geweest, die zich gedurende lange jaren met hart en ziel heeft ingezet voor het Vriezenveense scoutinggebeuren dan is dat wel Frans Arie Eijkelenboom. Hij was eerst de hopman van het eerste uur en tevens gedurende ongeveer vijftien jaar de groepsleider van de Admiraal Kruys Groep. Hij kreeg daarvoor dan ook de zilveren Jacobsstaf, een hoge onderscheiding in de padvindersbeweging bij de opening van het huidige troephuis aan de Schout Doddestraat in Vriezenveen. F. A. Eijkelenboom werd op 3 mei 1933 geboren in Vriezenveen als zoon van het hoofd der school van de Albert Bakhuisschool in Westerhaar-Vriezenveensewijk. Na de lagere school ging hij naar het voortgezet onderwijs in Vriezenveen en Almelo. Na zijn militaire diensttijd als facteur in de legerplaats Ermelo kreeg hij werk op de Nutsspaarbank in Den Haag. In november 1955 volgde zijn benoeming op de Nutsspaarbank te Almelo en in 1957 werd hij de beheerder van het filiaal van de Bondsspaarbank te Vriezenveen. Hij trad het jaar daarop in het huwelijk met Diny van de Niet. Het gezin kreeg drie kinderen: Dinand, Jolanda en Annette. De bank die gevestigd was op Westeinde 330 kreeg in de loop der jaren een nieuw gezicht met de vestiging in een nieuw bankgebouw op Westeinde 29. De verwevenheid van de bank bleek duidelijk uit het plaatselijke gezegde: “De bank van Frans”. Enkele jaren voor het vertrek van de heer Eijkelenboom als directeur van de bank verhuisde men naar de overkant van de straat en kreeg de bank het huidige onderkomen aan het Westeinde. Na zijn pensionering was de heer Eijkelenboom nog altijd actief in o.a. de bond van wapenbroeders, de Oranjevereniging te Vriezenveen, de begrafenisvereniging “De laatste eer” en de A.N.B.O. te Vriezenveen. Vrij onverwachts overleed hij dit jaar na een kortstondige ziekte op 67 jarige leeftijd te Enschede.

De eerste jaren

De opbouw van de groep met de speltakken verkenners en welpen ging bepaald niet van een leien dakje. Uiteraard waren daar de problemen van de huisvesting voor een zelfstandige padvindersgroep. Men vond de eerste tijd onderdak bij anderen. Het eerste eigen home was eigenlijk de gebouwen van het oude zwembad aan de Linthorstlaan. Daarnaast moest er ook om het spel te kunnen spelen veel worden opgebouwd. Naast landelijke acties zoals heitje-voor-een-karweitje, hield men een inzameling “van uw centen voor ons tenten” en werd er oud papier ingezameld. De groep beschikte ook in die beginjaren nog nauwelijks over de benodigde materialen zoals tenten, pionierhout, patrouillekisten enz. enz.. Maar door een grote inzet en met de ondersteuning van sympathisanten en ouders wist de Admiraal Kruys Groep zich in het lokale verenigingsleven een plaats te verwerven. Daarbij speelde uiteraard ook een rol de inzet van de groep voor de samenleving. Bij de intocht van sinterklaas, de dodenherdenking op 4 mei, natuuronderhoud, Koninginnedag of andere evenementen deed men niet tevergeefs een beroep op de leden van de groep.

Een nomadenbestaan

Scouting Vriezenveen heeft in de eerste beginjaren van haar bestaan een waar nomadenleven gekend. Men had geen eigen troephuis toen men in 1964 van start ging. Men vond dan ook onderdak in het gebouw van de speeltuinvereniging in het Westerdok. Dat gebouw is momenteel nog altijd in gebruik als buurthuis. Al vrij snel na het eerste startjaar toen scouting zich in Vriezenveen een vaste plek ging verwerven, verhuisde de groep naar een meer centrale plaats in het dorp.
De leegstaande barakken van de huishoudschool “De Geurnties” aan de Kerkstraat werden hun domicilie (inmiddels verdwenen om plaats te maken voor nieuwbouw). Maar ook deze plek zou maar voor korte duur zijn. Na de bouw van het nieuwe openluchtzwembad aan de Schout Doddestraat (inmiddels verdwenen om plaats te maken voor woningbouw) kreeg de scouting de beschikking over de gebouwen van het Vjennebad. De was- en kleedruimten, het theehuis en een bijgebouwde opslagschuur waren voor de groep gedurende meer dan tien jaar de plaats van de wekelijkse samenkomst.

Een vaste plek

Foto troephuis (1977)Door de groei van de bestaande speltakken verkenners, welpen en voortrekkers werden er in 1976 plannen gesmeed voor een nieuw onderkomen. In februari 1977 kon de groep een nieuwgebouwd troephuis betrekken aan de Schout Doddestraat, achter de sporthal “De Stamper” en in de omgeving van het Herman Jansenpark en het Oude Kerkhof. In 1988 werd dit gebouw nog eens uitgebreid met een ruimte voor jongere speltakken kabouters en bevers in het kader van het project Jongeren bouwen voor Jongeren. Op vrijdag 12 mei 1988 werd dit gedeelte in gebruik genomen in het bijzijn van de toenmalige burgemeester Drs. D.J. van der Zaag en onthulde erelid Frans Eijkelenboom het naambord aan het gebouw. De Admiraal Kruys Groep kende toen bijna honderd leden en beschikte over een goede accommodatie voor vijf speltakken welpen, kabouters, verkenners, padvindsters en jongerentak. En ook de onmiddellijke omgeving van het troephuis bied mogelijkheden, hoewel men als scouts ook vaak het buitenleven in de vrije natuur opzoekt.

Groei

Sinds 1964 met als startpunt een vijftiental jeugdleden is er veel meer gebeurd. Inmiddels telt de groep meerdere speltakken met in totaal 120 leden.
De Admiraal Kruys Groep behoort tot de gevestigde jeugdverenigingen in het dorp en maakt deel uit van de regio Twenteland van de scoutingorganisatie. Na de aanloopperiode met hopman Frans Eijkelenboom kon men steeds meer beschikken over leidinggevenden, die uit de eigen groep voortkwamen. In de loop der jaren gaven J.A. Winkel, R.J. Brink, Anne Groote, Jan Nijkamp, Klaas Middelveld en Dick Borger leiding aan de plaatselijke scoutinggroep. Momenteel kent de groep een aantal actieve speltakken, die wekelijks in en om het clubhuis achter sporthal “De Stamper” hun opkomsten hebben. En natuurlijk spelen daarbij de kampen en de deelname aan (inter)nationale evenementen een rol.

Ga naar boven